SKYNET już jest! Czy musimy zacząć się bać?

Gra Go jest jedną z najstarszych gier planszowych świata. Encyklopedia Britannica podaje, że ma ponad 4300 lat. Pochodzi z Dalekiego Wschodu, wymyślono ją prawdopodobnie gdzieś na terenie dzisiejszych Chin. Uchodzi za najbardziej skomplikowaną grę logiczną na świecie. Do niedawna była obszarem, na którym człowiek wciąż wygrywał z najbardziej nawet zaawansowanymi programami komputerowymi. Ma wyjątkowo proste reguły i niewyobrażalną liczbę możliwych wariantów rozgrywek, co uniemożliwiało stworzenie bazy danych, pozwalającej (jak np. było w przypadku szachów) programowi wygrywać z człowiekiem.

- Szachy to bitwa, gra Go to wojna na wielu frontach.

- Szachy są grą królów, Go – grą Bogów.

- Go nie wymyślił człowiek, tylko stworzył ją Bóg.

To tylko kilka przysłów obrazujących skalę trudności rozgrywki w Go.

Kilkudziesięcioletnie próby napisania programu grającego w Go i potrafiącego wygrywać z ludźmi nie dawały do niedawna rezultatu. W 2014 r stworzono program AlphaGo (sztuczną sieć neuronową). Po dwóch latach nauki, najpierw gry z ludźmi, potem z innymi programami AlphaGo osiągnęła poziom mistrzowski. Na czym polega „uczenie się” AlphaGO? – Po każdej rozegranej partii program sam przebudowywał strukturę swojej sieci neuronowej, udoskonalał się bez udziału człowieka. Człowiek stracił kontrolę nad tymi zmianami.

W październiku 2015 roku AlphaGo pokonał mistrza Europy w Go wynikiem 5:0 (tą wersję programu, od nazwiska pokonanego mistrza nazwano AlphaGoFan).

W marcu 2016 został pokonany mistrz świata Lee SeDol 4:1 (AlphaGoLee). Te pięciorundowe zmagania obserwowało online ponad 200 milionów ludzi z całego świata. Gra AlphaGoLee nie była mechanicznym wyborem obiektywnie najlepszego ruchu w każdym momencie. Stosował strategie nieznane wcześniej ludzkim arcymistrzom. Kilka razy wykonał świadomie lokalnie zły ruch, by obserwując odpowiedź przeciwnika w innym miejscu planszy uzyskać większą przewagę.

W styczniu 2017 AlphaGoMaster uzyskal wynik 60:0 grając przeciwko 60 najsilniejszym zawodowym mistrzom(Master) go, a w maju 2017 pokonał zespół najsilniejszych graczy świata, wspólnie naradzających się przed każdym ruchem, wybierających najlepsze ich wspólnym zdaniem kontynuacje.

Program po dwóch latach własnej nauki, samo przekształcania się, osiągnął poziom przewyższający tysiącletni dorobek ludzkości. Zachwyceni eksperci pisali o nowych perspektywach, o wspaniałej sztucznej inteligencji.

W październiku 2017 pojawiła się nowa wersja, nazwana AlphaGoZero (zero ingerencji ludzkiej). Ta wersja „poprawiała się” ciągle, nie dopiero po każdej zakończonej rozgrywce, ale także w trakcie gry. Startując od zera, bez ludzkiej nauki i pomocy pokonała:

- po 3 godzinach nauki AlphaGoFan

- po 21 godzinach nauki AlphaGoLee (wynikiem 100:0)

- po 40 godzinach nauki AlphaGoMaster (89:11)

Obok zachwytów ekspertów pojawiły się pierwsze głosy zaniepokojenia. Tempo nauki, osiągnięty nieludzki wręcz poziom, brak ludzkiej kontroli nad zmianami tej sieci neuronowej… Jednak nieliczne obawy kwitowane były eksperckimi wyjaśnieniami: „jest podstawowa różnica między samouczącym się algorytmem, który wykorzystywany jest do jednego tylko zadania, a prawdziwą sztuczną inteligencją, to jest istotą, która jest samoświadoma na tym samym lub większym poziomie co człowiek”.

W grudniu 2017 kolejna wersja, AlphaZero, pokonała AlphaGoZero wynikiem 60:40. Jednocześnie zmiażdżyła inne, najlepsze programy grające w szachy oraz shogi (japońskie szachy). Wyliczony dla AlphaZero ELO (ranking szachowy) przekroczył 5000! Mamy zatem sieć neuronową potrafiąca się uczyć bez porównania szybciej niż człowiek, w wielu dziedzinach jednocześnie, zmieniającą samą siebie w sposób nie kontrolowany przez człowieka, pokonującą człowieka w każdej dziedzinie którą zgłębia. Zmiany, kolejne, doskonalsze wersje pojawiają się coraz szybciej, sięgają coraz dalej.

Kiedy dowiemy się, że wojskowi zechcieli sięgnąć po tak doskonałe narzędzie do sterowania walką?  A na pewno zechcą...

Czy zdążymy dowiedzieć się, że prawdziwy, a nie filmowy „Skynet” przejął kontrolę nad wszystkim?

Czy jest już czas zacząć się bać?

---

Chciałbyś pisać bloga? Napisz do nas: [email protected]