Polska, Austria i Luksemburg pod koniec marca 2024 roku złożyły wniosek do Sekretariatu Konwencji UNESCO 2003 w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego o wpisanie Barbórki i tradycji górniczych na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości prowadzoną przez UNESCO. Decyzja o wpisie ma zapaść w grudniu 2025 roku podczas sesji Komitetu Międzyrządowego ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.
Jak informuje Polska Grupa Górnicza, prace nad sporządzeniem wniosku trwały kilka lat. Zaangażowane w nie były grupy górnicze z Polski, Austrii i Luksemburga. To górnicy węgla kamiennego z Górnego Śląska i Wałbrzycha, górnicy soli z Bochni i Wieliczki, potomkowie górników rud z Tarnowskich Gór i górnicze orkiestry dęte z Górnego Śląska; a także górnicy rud metali, węgla i magnezytu z Karyntii i Styrii, górnicy rud żelaza, miedzi i łupków z Luksemburga.
- Jeśli spojrzymy na rozmiary tego finalnego efektu pracy, to jest to film, który trwa 9 minut, jest to 10 zdjęć i 30 stron wniosku, do których trzeba doliczyć ponad 100 stron deklaracji zgód, każdej z tłumaczeniem. Natomiast prawda jest taka, że napisanie takiego wniosku to przede wszystkim ogromny wysiłek organizacyjny. To jest ciągła współpraca z ludźmi, która wymaga sztuki dyplomacji i zdecydowania jednocześnie. Mnie przypadła rola, żeby ten wniosek fizycznie napisać, skoordynować wszystkie prace. Natomiast w cały ten proces było wiele osób zaangażowanych, także z Austrii i z Luksemburga – wyjaśnia dr Beata Piecha-van Schagen z Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, która napisała wniosek, tłumaczyła dokumenty i koordynowała całość prac.
To również ona przed pięcioma laty, w 2019 roku pracując wówczas w Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, była koordynatorką całego przedsięwzięcia. Z ramienia Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego nad przebiegiem prac czuwała Joanna Cicha-Kuczyńska Radca Ministra ds. UNESCO.
We wniosku czytamy m.in.:
„Uroczystość św. Barbary, patronki górników, przypada 4 grudnia. Coroczne obchody obejmują uroczystości religijne i świeckie dla górników i oraz społeczności lokalnych w miejscowościach górniczych i pogórniczych. Górnicy noszą uroczyste mundury lub stroje robocze i organizują publiczne przemarsze przez miejsca, w których pracują, wraz z przedstawicielami społeczności, stowarzyszeń, władz lokalnych. (…) Kultura górnicza obejmuje również socjolekt służący do komunikowania się podczas pracy oraz wyrażania więzi międzyludzkich i emocji. Jego najczęstszym przejawem są pozdrowienia używane w każdym kraju: „Szczęść Boże!”, „Glück Auf!”, „Gléck Op!”. Powszechność socjolektu przyczyniła się do powstania folkloru słowno-muzycznego. Tworzenie nowych pieśni i modyfikacja istniejących są częścią codziennych i świątecznych tradycji”.
– W innych regionach Barbórka jest obchodzona w kształcie bardziej lub mniej zbliżonym do tego, który znamy z Górnego Śląska. Inaczej świętują górnicy w Wałbrzychu, czy w Bochni i Wieliczce. W Austrii na przykład wykształcił się folklor taneczny. My ty mówimy o wspólnej tożsamości, o wspólnym dziedzictwie. Idea tego święta, to po co my je obchodzimy, jest tożsama dla wszystkich grup. I nawet jeżeli są jakieś minimalne różnice, to one w niczym nie przeszkadzają. Mówimy o Barbórce i tradycjach górniczych, czyli o pewnej kulturze związanej z potrzebą kamractwa, wspierania się, a wynikającej z warunków pracy w górnictwie – dodaje dr Beata Piecha-van Schagen.
Depozytariusze wskazali we wniosku, że Barbórka i tradycje górnicze mają ogromne znaczenie dla tożsamości, szczególnie dla społeczności na terenach pogórniczych. Wskazali oni we wniosku: „W obliczu nieuniknionych zmian gospodarczych trwałość niematerialnego dziedzictwa górniczego zależy od siły jego depozytariuszy”.
Co o tym sądzicie? Czy Barbórka powinna znaleźć się na liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości?
Tagi: Barbórka, UNESCO, niematerialne dziedzictwo kulturowe, Komitet Międzyrządowego ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego
Zamieszczone komentarze są prywatnymi opiniami Użytkowników portalu. Redakcja portalu Rybnik.com.pl nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.
Tragedia w Lyskach. Nie żyje 15-letnia pasażerka motocykla, kierowca w ciężkim stanie (zdjęcia)
52695Policja i niebieski parawan przy Gliwickiej. Doszło do tragedii
44587Minął miesiąc od tragicznej śmierci znanego biznesmena. Prawie 100 pracowników zostało na lodzie
33502Policyjny radiowóz w rowie. Kierowcy pytają; jak to się stało? (wideo)
29162Obrażenia były zbyt rozległe. 40-letni motocyklista zmarł w szpitalu
24713Zmarł dr Eryk Kwapuliński – najstarszy praktykujący lekarz w Rybniku
+322 / -19Józef Makosz, były prezydent Rybnika - poparł Andrzeja Sączka
+428 / -233Koleje Śląskie uruchomią codzienne połączenia Rybnik-Gliwice - od 9 czerwca!
+190 / -2A. Sączek o hejcie w sieci: „niech 8 gwiazdek nie będzie stanem umysłu w Rybniku”. Zaproponował konsultacje społeczne
+259 / -102Rak wątroby u 12-latka. Filip z Jejkowic potrzebuje pomocy
+154 / -4Mateusz Morawiecki na spotkaniu PiS w Rybniku. "Pełną parą zaczynamy kampanię do Europarlamentu"
37Historyczna chwila. Sejm za śląskim jako językiem regionalnym
34"Nie jestem przeciwnikiem walki o czyste powietrze". A. Sączek twierdzi, że jego piec spełnia normy ustawy
24Minął miesiąc od tragicznej śmierci znanego biznesmena. Prawie 100 pracowników zostało na lodzie
23Łukasz Kohut rozstanie się ze skłóconą Lewicą? Onet: wystartuje do Parlamentu Europejskiego z list KO
20Byłeś świadkiem wypadku? W Twojej okolicy dzieje sie coś ciekawego? Chcesz opublikować recenzję z imprezy kulturalnej? Wciel się w rolę reportera Rybnik.com.pl i napisz nam o tym!
Wyślij alert
~geolog 2024-04-20
13:07:53
Proponuję jeszcze dopisać szkody górnicze jako dematerialne dziedzictwo (czy tam też dziwactwo).
~waria(n)t 64" 2024-04-20
15:56:03
Do tego piwo ,golonko. A jak się pojawi salceson to pojawi się też i była klasa panująca . Na czele z Pinokiem wsadzającym nos do kufla....
~gen 2024-04-20
19:59:27
Wariat dodaj Bieńkowską i Tuska - najlepiej śpiewających górników 3 RP:) pamiętamy te nagrania z gwarków. Nie wiedziałem , że w Luksemburgu też salceson jedzą .
~xtrybnik 2024-04-21
08:45:58
Wszystko co z górnictwem związane jest jak najbardziej materialne i z kulturą górnictwo nie ma absolutnie nic wspólnego.
~krycha12 2024-04-22
03:50:02
Bardzo podoba mi się "Barbórka" .Jestem Ślązaczką z krwi i kości .