Radni PO o budżecie na 2023: to budżet w dobie kryzysu gospodarczego

Jeżeli chcecie dowiedzieć się, jak wygląda przyszłoroczny budżet miasta, zajrzyjcie do artykułu »Budżet Rybnika 2023 przyjęty bez głosu sprzeciwu. To prezydent pokazał radnym (slajdy)«

Poniżej natomiast publikujemy w całości stanowisko klubu radnych Platformy Obywatelskiej (który pierwszy miał możliwość zabrania głosu na sesji) co do kształtu budżetu:

„Szanowny Panie Prezydencie, Panie Przewodniczący, drodzy radni oraz mieszkańcy.

Na budżet miasta powinniśmy patrzeć przez pryzmat trudnej sytuacji gospodarczej naszego kraju, bo finanse samorządów to głównie udział w PIT, CIT, podatek od nieruchomości oraz dochody jednoroczne. Po stronie wydatkowej to przede wszystkim zabezpieczenie podstawowych potrzeb mieszkańców takich jak komunikacja miejska, sport dzieci i młodzieży, oświata, czy inwestycje strategiczne, które będą stanowić w 2023 roku 31% budżetu, tj. ponad 408 mln zł.

Na budżet miasta można patrzeć także długofalowo, realizując kosztowną, ale kluczową dla rozwoju Rybnika budowę infrastruktury drogowej jaką jest dokończenie drogi regionalnej Racibórz-Pszczyna , budowę mieszkań w ramach TBS-u, dalszą rewitalizację śródmieścia, kontynuację termomodernizacji budynków jednostek oświatowych i miejskich, ewolucję w zakresie zarządzania systemem gospodarki komunalnej i transportu publicznego. Można to wszystko realizować w modelu krótkowzrocznym, asekuracyjnym, czyli bez odważnych decyzji kształtujących nowoczesną tkankę miejską, kierując się bardzo często interesem politycznym lub podmiotów prywatnych, a nie miasta i jego mieszkańców.

Wracając jeszcze do bardzo ważnej kwestii walki ze smogiem. Rybnik jest na pierwszym miejscu wśród miast na prawach powiatu pod względem wydatków na ochronę powietrza. Z kolei w rankingach zanieczyszczenia powietrza Rybnik nie jest już liderem. To zasługa nie tylko środków konsekwentnie przeznaczanych z budżetu miasta w ostatnich latach, a w 2023 roku ta kwota będzie wynosić 43,2 mln zł, ale także samych mieszkańców. To pokazuje jak funkcjonuje wspólnota samorządowa.

Szanowni Radni! Mamy możliwość dokonywania zmian w projekcie budżetu miasta. My jako radni koalicyjni zaproponowaliśmy przesunięcie kwoty 4,1 mln zł na Centrum Sportów Olimpijskich – Skatepark Wiśniowiec, czyli kolejną inwestycję w sport - po budowie hali przy I i II LO, utrzymaniu poziomu finansowania klubów, wymianie krzesełek na stadionie miejskim, czy stworzeniu koncepcji nowoczesnej, wielofunkcyjnej hali sportowej, zaproponowanej przez prezydenta. Jednak wniosków o zmianę w budżecie było niewiele, a to oznacza, że albo opozycja nie ma nic do powiedzenia, nie ma żadnej wizji, chęci otwartej dyskusji o potrzebach mieszkańców, albo skupia się wyłącznie na próbie dezawuowania kierunków rozwoju miasta, inwestycji oraz szukaniu symbolicznej dziury w całym.

Obecnie podstawowym czynnikiem wzrostu kosztów wykonywania zadań publicznych są ceny energii oraz surowców energetycznych. Widoczny jest on zwłaszcza w tych usługach publicznych, gdzie energia jest głównym elementem kosztotwórczym: w transporcie publicznym, gospodarce komunalnej, czy utrzymaniu infrastruktury sportowej. Równocześnie rośnie presja inflacyjna na wzrost wynagrodzeń, która będzie też dodatkowo wymuszona w przyszłym roku dwukrotną podwyżką wynagrodzenia minimalnego. W ostatnim półroczu bardzo poważnym dodatkowym obciążeniem bieżącym części budżetów JST stał się drastyczny, nawet dziesięciokrotny, wzrost kosztów obsługi długów samorządowych. Dotyczy to także Rybnika, gdzie na ten cel zarezerwowano 27,4 mln zł, czyli 2,1% wydatków. To efekt decyzji podejmowanych przez Narodowy Bank Polski.

Od 2019 roku skumulowane ubytki dochodów miasta Rybnika z udziału w PIT, będące wynikiem kolejnych zmian prawnych nazwanych „Polski Ładem”, oznaczały mniejsze wpływy o 234 mln zł, a po odjęciu rekompensat w wysokości 59 mln zł, to wciąż na minusie ponad 174 mln zł. Tej kwoty brakuje w naszych dochodach. Warto dodać, że prawie wszystkie miasta zrzeszone w Związku Miast Polskich mają wynik ujemny. Ten problem nie dotyczy zatem tylko Rybnika, ale jest zagadnieniem systemowym.

Uczciwość wobec mieszkańców wymaga tego, by wspomnieć o zagrożeniach. Przedłużająca się wysoka inflacja na poziomie prawie 20% (polski rząd planował w tym roku zaledwie 3,3% w ustawie budżetowej), będzie prowadziła do pogarszania się warunków i wyników gospodarki finansowej JST, a następnie nasilania się zjawisk kryzysowych w gospodarce lokalnej, aż do podwyżek opłat dla mieszkańców i trudności z finansowaniem podstawowych usług publicznych wykonywanych na rzecz mieszkańców przez samorządy. Mimo tych trudności w chwili obecnej w Rybniku ceny biletów komunikacji miejskiej są najtańsze w województwie śląskim, opłaty za odpady w 2023 roku są na średnim poziomie w odniesieniu do całego naszego regionu, a ceny korzystania z infrastruktury sportowej dla mieszkańców i klubów sportowych są stosunkowo niskie. Na kulturę fizyczną w 2023 roku wydamy łącznie kwotę 35,6 mln zł. Z wielkim niepokojem patrzymy na rządowy konflikt dotyczący funduszy unijnych z Krajowego Planu Odbudowy, który miał nas ratować po pandemii. Zagrożone są również środki unijne na transformację energetyczną naszego miasta i całego Śląska. Spowalnianie tego procesu sprawi, że będzie ona droższa dla mieszkańców i trudniejsza. To działanie wbrew naszemu interesowi, lokalnych firm i samorządów. Rybnik od zawsze był liderem w pozyskiwaniu środków zewnętrznych, brak tych pieniędzy odbije się negatywnie na tempie rozwoju miasta.

Prezydent powiedział, że to dobry budżet na ciężkie czasy. My dodajemy, że to budżet w dobie kryzysu gospodarczego, rosnącej luce w finansowaniu edukacji, zburzonego systemu dochodów JST w warunkach kryzysu oraz ogólnej niestabilności w kraju.

Klub Radnych Platformy Obywatelskiej: (Tadeusz Białous, Marian Fojcik, Wojciech Kiljańczyk, Łukasz Kłosek, Radosław Knesz, Franciszek Kurpanik, Zbigniew Lubszczyk oraz Krzysztof Szafraniec) poprze budżet miasta na rok 2023. Dziękuję za uwagę!”