Gdzie się spocisz w lecie? Gdzie budują się mieszkańcy? Te mapy Rybnika mogą dać do myślenia!

Wiedza to błogosławieństwo

O Sebastianie Śmiei pisaliśmy już jakiś czas temu. Przypomnijmy, rybnicki urbanista sporządził po wyborach ciekawe mapy Rybnika z podziałem na dzielnice. Na postawie danych z PKW pokazał, w których rejonach miasta była największa frekwencja, gdzie najwięcej osób zagłosowało za PO, PiS, Lewicą czy Trzecią Drogą »Środek Rybnika najczęściej głosował na KO, „obwarzanek” na PiS. Rybniczanin przygotował ciekawe powyborcze grafiki o dzielnicach miasta«

Sebastian Śmieja dzieli się teraz z nami kolejnymi grafikami i tematami, które dotyczą każdego z nas. Zanim przejdziemy do omawiania ich, pytamy się rybniczanina, skąd u niego pasja do statystyk, danych i ich wizualizacji?

Od małego interesowałem się geografią, siedziałem w mapach. W szkole średniej we Fryczu byłem na kierunku matematyczno-geograficznym. Potem zacząłem interesować się polityką miejską, samorządnością, urbanistyką. Kręciły mnie projekty, wizualizacje, rozwój miast. Poszedłem na studia – gospodarka przestrzenna we Wrocławiu. Zajmuje się mapami zawodowo – sporządzam mapy statystyczne i pokazuje je na papierze – wyjaśnia.

Jak dodaje, map Rybnika w porównaniu do tych ogólnopolskich jest mało – zwłaszcza w ujęciu dzielnic Rybnika.

Dlaczego to powinno być dla nas ważne? Mapy dają nam wiedzę na temat swojego otoczenia. Często nad tym się na przykład nie zastawiamy, jaki czas musimy poświęcić, by przejść do najbliższego przystanku autobusowego. To jest wiedza, która może pomóc przy planowaniu podróży. Miasto dostaje też wiedzę, by coś zmienić – zaznacza nasz rozmówca.

Tego typu opracowania pozwalają ocenić, gdzie szukać problemów i jakie rozwiązania zastosować. Zanim przejdziemy do omawiania grafik, parę słów poświecimy źródłom danych, z których Sebastian Śmieja czerpał informacje. Rybniczanin pracował i pracuje na danych Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii, a także na narzędziach, oferowanych przez System Informacji Geograficznej (GIS).

Niektórzy do najbliższego przystanku mają 15 minut

Sebastian Śmieja opracował m.in. mapę Rybnika dotyczącą średniego czasu przejścia ze swojego domu/mieszkania do najbliższego przystanku autobusowego. O ile mieszkańcy Śródmieścia, Smolnej, Maroko-Nowin, czy Północy nie mają większych problem z dostępnością do przystanków, o tyle tego samego nie mogą już powiedzieć np. rybniczanie z południowego Popielowa czy Radziejowa. Problemy występują też w Zebrzydowicach, zachodniej części Boguszowic Starych, Kłokocina czy Gotartowic.

autor: Sebastian Śmieja

Podróżowanie co centrum Rybnika może zająć sporo czasu

Z drugiej strony rybniczanin przedstawił na następnej grafice średni czas dojazdu do centrum miasta.

Mapa „samochodowa” została stworzona przy założeniu, że nie ma korku, a punktem centralnym jest parking wielopoziomowy przy ul. Hallera – wyjaśnia Sebastian Śmieja.

Ci, którzy mieszkają w centrum Rybnika lub dzielnicach okalających Śródmieście nie mają problemów z czasem dojazdu. Problemy są zauważalne dla tych osób, które docierają z południa miasta, jego wschodnich części, a szczególnie północnych dzielnic.

Dzielnice północne są najbardziej oddalone od centrum. Czas podróży wydłużają również skrzyżowania ze światłami – dodaje nasz rozmówca.

Co ciekawe strefa 10 minut wkrawa się w dzielnice Boguszowice Stare i Kłokocin. Rybniczanin wyjaśnia, że tak się stało dzięki drodze Racibórz-Pszczyna.

_{autor: Sebastian Śmieja}

Są dzielnice, które mają utrudniony dostęp do lasów

Sebastian Śmieja sprawdził też Rybnik pod kątem lasów i dostępu do nich mieszkańców. Znaczna część naszego miasta znajduje się w zielonym lub jasnozielonym kolorze. W pierwszym przypadku oznaczone są lasy lub tereny zielone, a w drugim – bufor 300 metrów odpowiadający 5 minutom spaceru do lasu. Są jednak miejsca w Rybniku, gdzie mieszkańcy mają utrudniony dostęp do zieleni.

Przede wszystkim rzucają się w oczy Niedobczyce, mimo że przecież mieszkańcy mają w dzielnicy duży park u siebie – słyszymy.

Problem dotyczy mieszkańców środkowych i północnych Niedobczyc oraz południowego Zamysłowa. To samo można powiedzieć o osiedlu domów jednorodzinnych w dzielnicy Północ, mimo że osoby tam mieszkające mają blisko do parku krajobrazowego.

_{autor: Sebastian Śmieja}

Warto też sprawdzić procent pokrycia terenami leśnymi i zadrzewionymi w dzielnicach Rybnika. Widać wyraźnie biały pas odchodzący od centrum Rybnika i ciągnący się poprzez Smolną, Zamysłów, Maroko-Nowiny i Niedobczyce.

_{autor: Sebastian Śmieja}

Jest gorąco? Jedź do lasu

Poprzednia grafika ściśle wiążę się z następną, która dotyczy wysp ciepła w rybnickich dzielnicach. Sami zobaczcie:

Pomiar został wykonany 15 sierpnia 2023 roku o godzinie 9:22. Dlaczego akurat wtedy? Sebastian Śmieja wyjaśnia, że wtedy były dostępne dane satelitarne i właśnie z tego dnia pochodzą najlepsze zdjęcia.

Najgoręcej było na Paruszowcu i Kłokocinie, a to dlatego, że znajdują się tam duże zakłady produkcyjne. Ich dachy nagrzewają się najbardziej. Ciepło było też w Śródmieściu, gdzie mamy zabetonowany obszar. Im dalej w las tym chłodniej – słyszymy.

_{autor: Sebastian Śmieja}

Najczęściej budują się w Zamysłowie i Niedobczycach

Rybniczanin sprawdził również zmiany w ilości budynków mieszkalnych na przestrzeni lat 2014-2023. Mieszkańcy naszego miasta najczęściej budowali się w dwóch dzielnicach – w Zamysłowie i Niedobczycach. Popularnością cieszyły się też Zebrzydowice, Orzepowice, Ochojec czy Kamień.

Nie mamy żadnej nowej zabudowy w Śródmieściu. Pewnie mapa za rok się zmieni dzięki TBS-om – zauważa Sebastian Śmieja.

_{autor: Sebastian Śmieja}

„Należy skupić się na polityce mieszkaniowej i senioralnej”

Co zdaniem urbanisty należałoby poprawić w pierwszej kolejności w Rybniku?

Na pewno musimy zagęścić miejsca, gdzie mamy ubytki w tkance miejskiej, np. za urzędem miasta. Dobrym pomysłem byłoby połączenie kampusu z rynkiem przez parking na Skłodowskiej. Tam też jest fajne miejsce, by miasto rozbudować. Musimy coś skierować dla seniorów - to będzie coraz nas bardziej dotykało. Ludzie będą zostawali sami w dużych domach. Należy się skupić polityce mieszkaniowej i senioralnej. Rybnik jest urbanistycznie ładnym miastem, trzeba się skupić na obszarach, które są niezagospodarowane – zaznacza Sebastian Śmieja.

Zauważa też, że największe ubytki ludności widać w Niedobczycach, Niewiadomiu, Chwałowicach i Boguszowicach

Trzeba skupić najwięcej pieniędzy i czasu, by się nie wyludniały. Te dzielnice mają potencjał, mimo to ludzie z nich uciekają – mówi.

Jakie jest Wasze zdanie? Czy grafiki przedstawione przez Sebastiana Śmieję dają Wam do myślenia?